Αλλάζει ο χάρτης της ανώτατης εκπαίδευσης με συγχωνεύσεις και καταργήσεις τμημάτων σε ΑΕΙ και ΤΕΙ. Το υπουργείο Παιδείας, παρά το πολιτικό κόστος, θα προχωρήσει σε δραστική μείωση των εισακτέων στα Πανεπιστήμια και τα ΤΕΙ το επόμενο ακαδημαϊκό έτος (2011-2012). Σύμφωνα με πληροφορίες της «ΗτΣ», ο αριθμός των διαθέσιμων θέσεων δεν αποκλείεται να «πέσει» ακόμα και κάτω από 80.000, παρουσιάζοντας μείωση περίπου κατά 10% σε σχέση με πέρυσι (88.165).
Της Χαράς Καλημέρη
Σε δραστική μείωση των εισακτέων στα Πανεπιστήμια και τα ΤΕΙ για το επόμενο ακαδημαϊκό έτος (2011-2012) προχωρεί το υπουργείο Παιδείας. Σύμφωνα με πληροφορίες της «ΗτΣ», ο αριθμός των διαθέσιμων θέσεων θα διαμορφωθεί σε? ιστορικά χαμηλά επίπεδα και δεν αποκλείεται να «πέσει» ακόμα και κάτω από 80.000 παρουσιάζοντας μείωση κατά περίπου 10% σε σχέση με πέρυσι (88.165). Μάλιστα, στο «τραπέζι» έχει πέσει ακόμα και εισήγηση για? μηδενικούς εισακτέους σε τμήματα που μένουν στα «αζήτητα» ή λειτουργούν ταυτόχρονα με διάφορες παραλλαγές σε ΑΕΙ και ΤΕΙ και η συντήρησή τους καθίσταται ασύμφορη οικονομικά. Εφόσον η εισήγηση αυτή εγκριθεί, θα πρόκειται ουσιαστικά για το πρώτο βήμα προς τη δημιουργία ενός νέου χάρτη ανώτατης εκπαίδευσης με συγχωνεύσεις ομοειδών τμημάτων, ακόμα όμως και κατάργηση άλλων με ακραίες -μεταπτυχιακές στην ουσία- ειδικεύσεις.
Αλχημείες
Για να αποφύγουν ενδεχόμενη συγχώνευση ή μείωση στη χρηματοδότησή τους, αφού από φέτος για την κατανομή της τακτικής επιχορήγησης λαμβάνεται υπόψη και ο αριθμός των φοιτητών, ορισμένα τμήματα έχουν ήδη αρχίσει να κάνουν? αλχημείες. Σύμφωνα με στοιχεία που έχει συγκεντρώσει το υπουργείο Παιδείας, υπάρχουν τμήματα, κυρίως σε περιφερειακά ΑΕΙ και ΤΕΙ, τα οποία έχουν ανεβάσει τον «πήχυ» δυσκολίας των σπουδών προκειμένου να επιμηκύνουν τη διάρκεια φοίτησης και να διατηρούν, έτσι, υψηλό αριθμό φοιτητών. Παράλληλα, άλλα τμήματα δεν προχωρούν σε διαγραφές «αιώνιων» φοιτητών από τα μητρώα τους, αν και έχουν εγκαταλείψει τις σπουδές τους εδώ και χρόνια, προκειμένου να μη χάσουν πολύτιμα κονδύλια?
«Για πρώτη φορά, φέτος, ο αριθμός των εισακτέων σχεδόν θα πλησιάζει τις προτάσεις των Πανεπιστημίων που εισηγούνται μείωση έως και 50%» τονίζει στην «ΗτΣ» ανώτατο στέλεχος του υπουργείου Παιδείας. Αν και παραδέχεται ότι μια τέτοια απόφαση έχει πολιτικό κόστος, εν τούτοις υπογραμμίζει ότι αποτελεί «μονόδρομο» για την αναβάθμιση της ποιότητας της ανώτατης εκπαίδευσης. «Θέλουμε ποιοτική εκπαίδευση ή δεν θέλουμε; Θέλουμε πτυχία με αξία ή όχι;», διερωτάται.
Η τελική απόφαση για τον αριθμό των εισακτέων, που θα ανακοινωθεί προς το τέλος Μαρτίου, θα λάβει σοβαρά υπόψη τις προτάσεις των διοικήσεων των ΑΕΙ και ΤΕΙ οι οποίες, για πρώτη φορά φέτος, δεν περιορίζονται απλώς στην καταγραφή ενός αριθμού, αλλά συνοδεύονται από «αιτιολογημένη γνώμη» με συγκεκριμένους ποιοτικούς δείκτες, όπως ο αριθμός των εργαστηρίων τους, του εκπαιδευτικού δυναμικού, των ήδη φοιτούντων κ.ά. Στόχος είναι οι αποφάσεις για τον αριθμό των εισακτέων να ληφθούν με βάση τις ανάγκες που έχει κάθε τμήμα κι όχι στα «τυφλά», όπως συνέβαινε μέχρι σήμερα.
Εως και 56%
Τα στοιχεία που παρουσιάζει η «ΗτΣ» από την ως τώρα επεξεργασία των προτάσεων ΑΕΙ και ΤΕΙ από το υπουργείο Παιδείας, δείχνουν ότι υπάρχουν εισηγήσεις για δραστική μείωση των εισακτέων έως και 56%. Κατά μέσο όρο, στα ΑΕΙ προτείνεται μείωση κατά 31% και στα ΤΕΙ κατά 43%. Ειδικότερα, από τις προτάσεις των ιδρυμάτων προκύπτει:
Στα Πανεπιστήμια, η μεγαλύτερη μείωση -της τάξεως του 48%- προτείνεται από το Πανεπιστήμιο Πατρών ώστε ο αριθμός των εισακτέων να διαμορφωθεί για το επόμενο ακαδημαϊκό έτος στους 1.870 έναντι 3.590 πέρυσι. Και το Πολυτεχνείο Κρήτης, όμως, καταθέτει πρόταση για μείωση κατά 42% των εισακτέων. Από 520 θέσεις που διέθεσε πέρυσι, φέτος ζητά να μειωθούν σε 300. Επίσης, το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης προτείνει να απορροφήσει 2.535 φοιτητές, μειωμένους κατά 35% σε σχέση με πέρυσι (3.930). Να «ανασάνουν» ζητούν και τα Πανεπιστήμια των Αθηνών τα οποία βλέπουν τον αριθμό των πρωτοετών φοιτητών τους ακόμα και να διπλασιάζεται με τις μετεγγραφές. Έτσι, το Πανεπιστήμιο Αθηνών ζητά για την επόμενη χρονιά 4.283 φοιτητές έναντι 5.825 πέρυσι (μείωση κατά 26%), ενώ το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο προτείνει ο αριθμός των εισακτέων του να διαμορφωθεί στους 855 από 1.050 πέρυσι (μείωση κατά 19%).
Στα ΤΕΙ, κυρίως της περιφέρειας, οι διοικήσεις φθάνουν να ζητούν μείωση των διαθέσιμων θέσεων μέχρι και 56%. Πρόκειται για την περίπτωση του ΤΕΙ Δυτικής Μακεδονίας που ζητά 2.610 φοιτητές έναντι 5.920 πέρυσι. Ακολουθεί το ΤΕΙ Ηπείρου με πρόταση για 1.660 φοιτητές από 3.570 πέρυσι (μείωση κατά 54%), το ΤΕΙ Κρήτης που ζητά 2.025 φοιτητές από 4.269 πέρυσι (-53%) και το ΤΕΙ Λάρισας με πρόταση για 2.505 φοιτητές από 4.530 πέρυσι (-45%). Αντίθετα, η μικρότερη μείωση -της τάξεως του 12%- προτείνεται από το ΤΕΙ Αθήνας που ζητά ο αριθμός των εισακτέων να διαμορφωθεί στους 2.610 έναντι 2.975 πέρυσι.
Από την «αιτιολογημένη γνώμη» που κατέθεσαν οι διοικήσεις των ΑΕΙ - ΤΕΙ, προκύπτει ακόμη πως η πρότασή τους για τον αριθμό των εισακτέων καθορίζεται κυρίως από δύο παράγοντες:
1. Αναλογία διδασκόντων / φοιτητών που σύμφωνα με τα διεθνή στάνταρ πρέπει να είναι 1/10. Στα ελληνικά Πανεπιστήμια. Ο αριθμός των φοιτητών αυξάνεται καθώς υπάρχει εισαγωγή καθ’ υπέρβαση βάσει ειδικών κριτηρίων.
2. Υλικοτεχνική υποδομή και κτηριακές εγκαταστάσεις. Οι υποδομές έχουν προδιαγραφές για συγκεκριμένο αριθμό φοιτητών, κυρίως στην περίπτωση που στο πρόγραμμα σπουδών υπάρχουν εργαστηριακά μαθήματα 26.672 λιγότερες θέσεις
Η μείωση του αριθμού των εισακτέων αποτελεί πάγιο αίτημα των Πανεπιστημίων και ΤΕΙ. Είναι χαρακτηριστικό ότι μόνο τα δύο τελευταία χρόνια, τα Πανεπιστήμια είχαν εισηγηθεί στο υπουργείο Παιδείας 26.672 λιγότερες θέσεις από αυτές που τελικά δόθηκαν. Ιδιαίτερα φέτος όμως, τα ιδρύματα εμφανίζονται περισσότερο από ποτέ απρόθυμα να δεχθούν μεγάλο αριθμό φοιτητών. Πολλά Πανεπιστήμια και ΤΕΙ αντιμετωπίζουν σοβαρά οικονομικά προβλήματα που έχουν επιπτώσεις στην ποιότητα της παρεχόμενης εκπαίδευσης, ενώ άλλα κεντρικά ιδρύματα βλέπουν τον φοιτητικό τους πληθυσμό να «γιγαντώνεται» εξαιτίας των μετεγγραφών. Εάν κανείς συσχετίσει τον αριθμό των εισακτέων με τους φοιτητές που πηγαίνουν στο Τμήμα από μετεγγραφή, προκύπτει πως τα πιο «επιβαρημένα» είναι τα Τμήματα Εμπορίας & Διαφήμισης του ΤΕΙ Αθήνας όπου ο αριθμός φοιτητών με τις μετεγγραφές αυξήθηκε κατά 204,7%, Πολιτικών Δομικών Έργων του ΤΕΙ Πειραιά με αύξηση 163,8% και Γεωγραφίας του Χαροκόπειου Πανεπιστημίου με αύξηση 150%.
Αντίθετα, πολλά Τμήματα ΑΕΙ και ΤΕΙ της περιφέρειας χάνουν μεγάλο μέρος του φοιτητικού πληθυσμού τους λόγω μετεγγραφών. Το ποσοστό «φυγής» ξεκινά από 40% στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης του Πανεπιστημίου Κρήτης και ανεβαίνει έως και 67,2% στο Τμήμα Κοινωνικής Ανθρωπολογίας και Ιστορίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου.
Της Χαράς Καλημέρη
Σε δραστική μείωση των εισακτέων στα Πανεπιστήμια και τα ΤΕΙ για το επόμενο ακαδημαϊκό έτος (2011-2012) προχωρεί το υπουργείο Παιδείας. Σύμφωνα με πληροφορίες της «ΗτΣ», ο αριθμός των διαθέσιμων θέσεων θα διαμορφωθεί σε? ιστορικά χαμηλά επίπεδα και δεν αποκλείεται να «πέσει» ακόμα και κάτω από 80.000 παρουσιάζοντας μείωση κατά περίπου 10% σε σχέση με πέρυσι (88.165). Μάλιστα, στο «τραπέζι» έχει πέσει ακόμα και εισήγηση για? μηδενικούς εισακτέους σε τμήματα που μένουν στα «αζήτητα» ή λειτουργούν ταυτόχρονα με διάφορες παραλλαγές σε ΑΕΙ και ΤΕΙ και η συντήρησή τους καθίσταται ασύμφορη οικονομικά. Εφόσον η εισήγηση αυτή εγκριθεί, θα πρόκειται ουσιαστικά για το πρώτο βήμα προς τη δημιουργία ενός νέου χάρτη ανώτατης εκπαίδευσης με συγχωνεύσεις ομοειδών τμημάτων, ακόμα όμως και κατάργηση άλλων με ακραίες -μεταπτυχιακές στην ουσία- ειδικεύσεις.
Αλχημείες
Για να αποφύγουν ενδεχόμενη συγχώνευση ή μείωση στη χρηματοδότησή τους, αφού από φέτος για την κατανομή της τακτικής επιχορήγησης λαμβάνεται υπόψη και ο αριθμός των φοιτητών, ορισμένα τμήματα έχουν ήδη αρχίσει να κάνουν? αλχημείες. Σύμφωνα με στοιχεία που έχει συγκεντρώσει το υπουργείο Παιδείας, υπάρχουν τμήματα, κυρίως σε περιφερειακά ΑΕΙ και ΤΕΙ, τα οποία έχουν ανεβάσει τον «πήχυ» δυσκολίας των σπουδών προκειμένου να επιμηκύνουν τη διάρκεια φοίτησης και να διατηρούν, έτσι, υψηλό αριθμό φοιτητών. Παράλληλα, άλλα τμήματα δεν προχωρούν σε διαγραφές «αιώνιων» φοιτητών από τα μητρώα τους, αν και έχουν εγκαταλείψει τις σπουδές τους εδώ και χρόνια, προκειμένου να μη χάσουν πολύτιμα κονδύλια?
«Για πρώτη φορά, φέτος, ο αριθμός των εισακτέων σχεδόν θα πλησιάζει τις προτάσεις των Πανεπιστημίων που εισηγούνται μείωση έως και 50%» τονίζει στην «ΗτΣ» ανώτατο στέλεχος του υπουργείου Παιδείας. Αν και παραδέχεται ότι μια τέτοια απόφαση έχει πολιτικό κόστος, εν τούτοις υπογραμμίζει ότι αποτελεί «μονόδρομο» για την αναβάθμιση της ποιότητας της ανώτατης εκπαίδευσης. «Θέλουμε ποιοτική εκπαίδευση ή δεν θέλουμε; Θέλουμε πτυχία με αξία ή όχι;», διερωτάται.
Η τελική απόφαση για τον αριθμό των εισακτέων, που θα ανακοινωθεί προς το τέλος Μαρτίου, θα λάβει σοβαρά υπόψη τις προτάσεις των διοικήσεων των ΑΕΙ και ΤΕΙ οι οποίες, για πρώτη φορά φέτος, δεν περιορίζονται απλώς στην καταγραφή ενός αριθμού, αλλά συνοδεύονται από «αιτιολογημένη γνώμη» με συγκεκριμένους ποιοτικούς δείκτες, όπως ο αριθμός των εργαστηρίων τους, του εκπαιδευτικού δυναμικού, των ήδη φοιτούντων κ.ά. Στόχος είναι οι αποφάσεις για τον αριθμό των εισακτέων να ληφθούν με βάση τις ανάγκες που έχει κάθε τμήμα κι όχι στα «τυφλά», όπως συνέβαινε μέχρι σήμερα.
Εως και 56%
Τα στοιχεία που παρουσιάζει η «ΗτΣ» από την ως τώρα επεξεργασία των προτάσεων ΑΕΙ και ΤΕΙ από το υπουργείο Παιδείας, δείχνουν ότι υπάρχουν εισηγήσεις για δραστική μείωση των εισακτέων έως και 56%. Κατά μέσο όρο, στα ΑΕΙ προτείνεται μείωση κατά 31% και στα ΤΕΙ κατά 43%. Ειδικότερα, από τις προτάσεις των ιδρυμάτων προκύπτει:
Στα Πανεπιστήμια, η μεγαλύτερη μείωση -της τάξεως του 48%- προτείνεται από το Πανεπιστήμιο Πατρών ώστε ο αριθμός των εισακτέων να διαμορφωθεί για το επόμενο ακαδημαϊκό έτος στους 1.870 έναντι 3.590 πέρυσι. Και το Πολυτεχνείο Κρήτης, όμως, καταθέτει πρόταση για μείωση κατά 42% των εισακτέων. Από 520 θέσεις που διέθεσε πέρυσι, φέτος ζητά να μειωθούν σε 300. Επίσης, το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης προτείνει να απορροφήσει 2.535 φοιτητές, μειωμένους κατά 35% σε σχέση με πέρυσι (3.930). Να «ανασάνουν» ζητούν και τα Πανεπιστήμια των Αθηνών τα οποία βλέπουν τον αριθμό των πρωτοετών φοιτητών τους ακόμα και να διπλασιάζεται με τις μετεγγραφές. Έτσι, το Πανεπιστήμιο Αθηνών ζητά για την επόμενη χρονιά 4.283 φοιτητές έναντι 5.825 πέρυσι (μείωση κατά 26%), ενώ το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο προτείνει ο αριθμός των εισακτέων του να διαμορφωθεί στους 855 από 1.050 πέρυσι (μείωση κατά 19%).
Στα ΤΕΙ, κυρίως της περιφέρειας, οι διοικήσεις φθάνουν να ζητούν μείωση των διαθέσιμων θέσεων μέχρι και 56%. Πρόκειται για την περίπτωση του ΤΕΙ Δυτικής Μακεδονίας που ζητά 2.610 φοιτητές έναντι 5.920 πέρυσι. Ακολουθεί το ΤΕΙ Ηπείρου με πρόταση για 1.660 φοιτητές από 3.570 πέρυσι (μείωση κατά 54%), το ΤΕΙ Κρήτης που ζητά 2.025 φοιτητές από 4.269 πέρυσι (-53%) και το ΤΕΙ Λάρισας με πρόταση για 2.505 φοιτητές από 4.530 πέρυσι (-45%). Αντίθετα, η μικρότερη μείωση -της τάξεως του 12%- προτείνεται από το ΤΕΙ Αθήνας που ζητά ο αριθμός των εισακτέων να διαμορφωθεί στους 2.610 έναντι 2.975 πέρυσι.
Από την «αιτιολογημένη γνώμη» που κατέθεσαν οι διοικήσεις των ΑΕΙ - ΤΕΙ, προκύπτει ακόμη πως η πρότασή τους για τον αριθμό των εισακτέων καθορίζεται κυρίως από δύο παράγοντες:
1. Αναλογία διδασκόντων / φοιτητών που σύμφωνα με τα διεθνή στάνταρ πρέπει να είναι 1/10. Στα ελληνικά Πανεπιστήμια. Ο αριθμός των φοιτητών αυξάνεται καθώς υπάρχει εισαγωγή καθ’ υπέρβαση βάσει ειδικών κριτηρίων.
2. Υλικοτεχνική υποδομή και κτηριακές εγκαταστάσεις. Οι υποδομές έχουν προδιαγραφές για συγκεκριμένο αριθμό φοιτητών, κυρίως στην περίπτωση που στο πρόγραμμα σπουδών υπάρχουν εργαστηριακά μαθήματα 26.672 λιγότερες θέσεις
Η μείωση του αριθμού των εισακτέων αποτελεί πάγιο αίτημα των Πανεπιστημίων και ΤΕΙ. Είναι χαρακτηριστικό ότι μόνο τα δύο τελευταία χρόνια, τα Πανεπιστήμια είχαν εισηγηθεί στο υπουργείο Παιδείας 26.672 λιγότερες θέσεις από αυτές που τελικά δόθηκαν. Ιδιαίτερα φέτος όμως, τα ιδρύματα εμφανίζονται περισσότερο από ποτέ απρόθυμα να δεχθούν μεγάλο αριθμό φοιτητών. Πολλά Πανεπιστήμια και ΤΕΙ αντιμετωπίζουν σοβαρά οικονομικά προβλήματα που έχουν επιπτώσεις στην ποιότητα της παρεχόμενης εκπαίδευσης, ενώ άλλα κεντρικά ιδρύματα βλέπουν τον φοιτητικό τους πληθυσμό να «γιγαντώνεται» εξαιτίας των μετεγγραφών. Εάν κανείς συσχετίσει τον αριθμό των εισακτέων με τους φοιτητές που πηγαίνουν στο Τμήμα από μετεγγραφή, προκύπτει πως τα πιο «επιβαρημένα» είναι τα Τμήματα Εμπορίας & Διαφήμισης του ΤΕΙ Αθήνας όπου ο αριθμός φοιτητών με τις μετεγγραφές αυξήθηκε κατά 204,7%, Πολιτικών Δομικών Έργων του ΤΕΙ Πειραιά με αύξηση 163,8% και Γεωγραφίας του Χαροκόπειου Πανεπιστημίου με αύξηση 150%.
Αντίθετα, πολλά Τμήματα ΑΕΙ και ΤΕΙ της περιφέρειας χάνουν μεγάλο μέρος του φοιτητικού πληθυσμού τους λόγω μετεγγραφών. Το ποσοστό «φυγής» ξεκινά από 40% στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης του Πανεπιστημίου Κρήτης και ανεβαίνει έως και 67,2% στο Τμήμα Κοινωνικής Ανθρωπολογίας και Ιστορίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου.
